4 Aralık 2012 Salı

I'd Rather Dance with You


Kimyasallar ve Duygular

Duygular. Hayatı karmaşıklaştıran kesinlikle duygularımız. Her şeyi algılayabiliyoruz bir miktar. Matematikselleştirerek mantıklı açıklamalar yapabiliyoruz ama hisler söz konusu olunca bunu yapamıyoruz. Verilerimiz hiçbir zaman yeterlii olamıyor çünkü. En ufak bir anın bile o kadar çok tetiklediği duygu varken bu pek mümkün değil. Sadece bir anı yaşarken, bir cümleyi düşünüp sorgularken bile kaç tane dugunun devreye girdiğini hesaplayabilme olasılığımız yok. Yaptığımız çıkarımlar bile geçmişimizle, duygularımızla bağıntılı çünkü.

Her şeyi hormonal olarak açıklamaya çalışsak bile yeterli olmayan çok şey var. Her davranışın her cevabın altında çok fazla başka yaşanmışlık var duyguları tetikleyen. Anılar birikip davranış şekline etkiyor ve bir insanın bir sonraki hamlesini onu analiz ederek bulmaya çalışmak bile işin içinden çıkılmaz olasılık hesaplarından başka bir şey değil. Duygular bize bile yapmamız düşünülmeyen şeyler yaptırabiliyorlar. Güçlü ve çekimser olarak bile ayıramayız duyguları çünkü potansiyellerini hesaplamak bile bir yerde olasılık dahilinde değil. Yanılma payını sıfıra indirgemek neredeyse imkansız.

Her duygu farklı olaylarda başrol olmaya meyilli olabilir. Bir insan analizi yapmak o yüzden çok da mümkün değil o yüzden biz en olasılıklı olanı değişmez olarak kabul ettiğimiz tek objektif payda olan olaylar üzerinden yorumlayarak bulmaya çalışıyoruz. En mantığa yakın olanı seçiyoruz. Mantığa yakın olanı olasılığı yüksek olarak kabul etmemize rağmen yanılabiliyoruz. En kesin gözüyle baktığımız olay bile en beklenmedik ya daha da az beklenmedik haliyle gerçekleşiyor.

Olaylar arasında bağlantı kurmak önemli elbette. Fakat aslında, asla tam bir doğru tahmin yürütmemiz mümkün değil. Duygular da bize yalan söyletebilirler. Duygular bizi kandırabilebilirler.

Bir insana hissettiğimiz şeyin adını koymaya çalışmak da bir o kadar zor. Çünkü tek bir insana bile tek bir duygu hissetmemizin mümkünatı yok. Birkaç duygunun birleşimine belirli bir ad verip onu bir kalıp içine sokmamız ise imkansız. Yalnız olduğumuzu düşündüğümüz anlarda bile en alakasız gördüğümüz bir insanın tek bir cümlesi, tek bir fikri hayatımıza etkiyip o anda bile yeni düşünce ve duygusal devinimlere bizi itebilir.

Duygular güçlüler. Korkutucular kanaatimce. Kaçmaya çalışmanın da bir o kadar faydasız olduğu şeyler. Mantıkla açıklamaya çalışmanın manası yok bir noktada. Çünkü öyle deyip geçmek lazım. Analiz etmeye çalışırken bile kendilerini devreye sokmayı başarıyorlar bir şekilde. Tehlikeliler. Fakat nötrler. Subjektif gözüken bir nötrlükleri var çünkü potansiyelleri eşit. Etki alanları farklı bile değil. O yüzden öngörülemez ve tahmin edilemezler. Mantıksallığı içermelerine rağmen çok kolay başkalaşma yeteneğine sahipler.

Bunu birkaç insanla tartışmak istiyorum. Bu konular üzerine düşünmeyi çok sevdim. Bu yazıyı yazmama neden olan henüz yarısında olduğum filmi de öneririm sizlere. ''Dopamine''. Aşkın Kimyası olarak çevirmişler Türkçe'ye. İzleyin tartışalım.

2 yorum:

  1. Duygulari anlamaya calismak onlara hakaret, hayati basitlestirmek, aslinda her 2sini de kaybetmek demektir. Belirsizlik İlkesine göre, bir parçacığın momentumu ve konumu aynı anda tam doğrulukla ölçülemez(wikipedi). Bunun sebebi gozlem yaparken parcaciga etki etmemiz zorunlulugudur temelde. Duygular o kucuk parcaciklardir iste hic bir zaman nerde olustugu ve ne kadar guclu oldugu bilinemez. Zaten bu belirsizlik degilmidir edebiyat dedigimiz sonsuz cumleler butunu, olusum ve cagrisimlari.

    Artik bu bilgilerle nasil bir yol cizilicegini soyleme edepsizligine ve imkansizligina girmeden dusuncelerimi noktalamak isterim.

    YanıtlaSil
  2. bana ters düşmemişsin. ben de tam olarak bunu anlatmak istedim basit olmaya çalışan bir dille. fakat şunu eklemeliyim, anlamaya çalışmak onlara hakaret değil. onlara asıl hakaret onları yok saymak olabilir ya da basite indirgemek. hepimizin yaptığı gibi.

    edebiyat anlatmak ve anlaşılma isteği biraz da kendini anlama isteğidir, aynı diğer sanat dalları gibi. insana dair her şeydir özetle. bu da benim tanımım.

    sevgiler istanbul'a.

    YanıtlaSil

Real Time Analytics